ორბელიანი, გრიგოლ, 1804-1883

ლექსები / გრიგოლ ორბელიანი ; მიხ. ზანდუკელის რედაქციით, შენიშვნებით და კრიტიკული წერილით. - 5-ე გამოცემა. - ტფილისი : სახელმწიფო გამომცემლობა, 1935. - XXVIII, 164გვ. : პორტრ.

ი. გრიშაშვილის ბიბლიოთეკა-მუზეუმის კატალოგი.
ფორზაცსა და შმუცტიტულზე: „ი. გრ. 1936. 2. II“. იქვე: „1. შეცდომები, 143, 149. ყარაჩოღელებზე – შეცდომით, თავი 4. სრულიად არ-არის ბიოგრაფია პოეტისა. ეს მეოთხე გამოცემაა და მაინც არ არის ბიოგრაფია (ჩემი წერილი გრ. დაბადების შესახებ). არც ბიოგრაფია პოეტისა, არც ლექსიკონი, შენიშვნებიც არ არის სრული. – ვინცა გნახოს, 54.“
თავფურცელთან ჩადებულია რვეულის 2 ფურცელი, რომელზედაც წერია ლექსები:

„ოჰ სოფელო, რად ხარ ესრეთ მდიდარ ოცნებით?
შენსა მომდევარს ეჩვენები ტურფად ცდუნებით,
შენში კეთილსა საცხოვრებლად აქვს წამი ოდენ?
ჭმუნვა არს უფრო, სიამენი მალიად ჰფრინვენ
(ჟუკოვსკიდან).
ამა სოფელს დამშთომიეს მხოლოდ ესე სანატრელი,
ოდეს გავლი ცხოვრების გზას და მეწვევის აღსასრული.
ჩემსა სულსა, რომელიც აწ შენდამო მაქვს შეწირული
სამოთხის წილ შენ ზილფებში აღუნიშნე მას ადგილი.
პუშკინიდან ალექ. ჭავჭ.
(ხელთ. 101. H. გვ. 113).“
იქვე: „გრ. ორბ. იხ. ზანდ. რედ. გვ. 149 და 7“.
თავფურცელთან ჩადებულია ქაღალდის ნაჭრები მინაწერებით „1. „გრ. ორბ. 1. თამარ მეფის სახე ბეთანიის ეკლესიაში. ფსევდ. ქსნისხეველი. (დაიბ. „ივერია“, 1877, № 6). 2. მუშა ბოქულაძე. ფსევდ. ქსნისხეველი „ივერია“, 1877, № 7, 2. „ხმა ლოპიანას საფლავიდან“ თ. გიორგი ორბელიანისაა (იხ. „ივერია“, 1877, № 18). რამდენად სცდებიან გრ. ორბ. ლექსების რედაქტორები, რომ ამ ლექსს გრ. ორბელიანს აკუთვნებენ. ამავე ჟურნალში გრ. ორბელიანმა ორი ლექსი დაწერა ქსნისხეველის ფსევდ. და რაღა ამას არ მიაწ.“. 3. „დილა“ (გვ. 143) გ. დვანაძისაა (იხ. ჩემი მასალა), უნდა წერილი დავწერო“.
გვ. 4. ჩადებულია კალენდრის ფურცელი მინაწერით: „გრ. ორბელიანის ლექსი ეკატერინე ჭ-ძეს. სულ 18 სტრიქონია. (იხ. ნინო ბარათაშვილ... ალბომ.)“.
გვ. 7. ლექსი „მასვე“ მოხაზულია, არშიაზე: „იხ. გვ. 149. ორჯერ დაუბეჭდიათ“. იქვე: „ეს მგონი ჟუკოვსკიდან არის“.
გვ. 9. ლექსის „ვაჰ სოფელო!...“ ბოლოს მიწერილია: „(პუშკ.)?“„
გვ. 10. ლექსის „მ...დმი“ ბოლოს: „იქ სათაურია „ნ-მდი“. „ცისკ.“, 1862, № 1, გვ. 29.“
გვ. გვ. 10–11 შორის დევს ქაღალდის ნაჭერი წარწერით: „გრ. ორბელიანის ლექსებში შესწორება: 1. მ...[მაია? ა. ჭ-ძეს დედა?] „მნათობი“. ეს ლექსი დაბეჭდილია ცისკარში (1862, № 1, გვ. 29). სათაურით „ნ...დმი“ [ნინოსადმი ჭ-ძე]. 2. ღრაფინია ოპერმან. ეკ. დადიანის ცალკე ქაღალდებში ამ ლექსს ქვეშ აწერია 1840, მაისი, 7, გორდს და არა გორს“.
გვ. 15. ლექსის „ლხინი“ ბოლოს მიწერილია: „ცისკ.“, 1860, № 12.“
გვ. 46. მოხაზულია „მუხამბაზის“ მეორე სტროფი, მიწერილია: „მირზაჯანა“.
გვ. 53. ხაზგასმულია ლექსის „ალბომში ღრ...ოპ...“ დაწერის ადგილი: „გორს“. მიწერილია: „მაისი 7-ს გორდს (იხ. ეკ. დადიანისეული რვეული. ინახებ. ნინო ბარათაშვ...)“.
გვ. 54. უსათაურო ლექსის „ვინცა გნახოს...“ ბოლოს მიწერილია: „მღეროდა ნ. გაბუნია-ცაგარელი“.
გვ. 73. ლექსის „თამარ მეფის სახე ბეთანიის ეკლესიაში“ ბოლოს: „დაიბ. ივ.“. 1877, № 6, ქსნისხეველის ფსევდ.“
გვ. 76. ლექსის „მუშა ბოქულაძეს“ ბოლოს მიწერილია: „პირველად დაიბეჭდა ქსნისხეველის ფსევდ. („ივ.“, 1877, № 7“).
გვ. 78. მოხაზულია ლექსი „აზარფეშაზე“, მიწერილია: „ომარ ხაიამის რუბაია“.
გვ. 131. ლექსი „ჰოჲ სოფელო“ მოხაზულია, მიწერილია: „იხ. გვ. 134.“ ხელთ. საისტ. 101.“
გვ. 134. ლექსი „მისვე“ მოხაზულია, მიწერილია: „იხ. გვ. 131.“
გვ. 143. ლექსის „დილა“ ბოლოს: „გ. დვანაძის ლექსი, იხ. ხელთ.“
გვ. 145. ლექსის „ხმა ლოპიანას საფლავიდან“ ბოლოს: „გიორგი ორბელიანის ლექსი (იხ. „ივერია“, 1877, № 18). ეს გიორგი ძველი „მნათობის თანამშრომელი იყო“.
გვ. 149. უსათაურო ლექსის „ამა სოფელს დამშთომიეს...“ ბოლოს: „იხ. გვ. 7.“
გვ. 155. არშიაზე მინაწერი მირზაჯანას შესახებ: „პოეტი იყო აშიკ პერი და კამათობდნენ.“
გვ. 156. შენიშვნაში ხაზგასმულია: „ბეჟანა მკერვალი...“ და არშიაზე: „ბეჟანა უმიკოვი“.
მეორე ცალის ფორზაცზე: „დუბლ. სრულია“. იქვე: „კრილოვიდან“.
გვ. გვ. 135, 136 იგავ-არაკების ბოლოს მიწერილია: „გრიგოლ ორბელიანი“.
მესამე ცალის ყდაზე გადახაზულია: „რაფიელ ერისთავი“ და მიწერილია: „გრიგოლ ორბელიანი“.


ქართული ლიტერატურა ქართული კრიტიკა ქართული ლექსი

821.353.1-1+821.353.1.09